Tydzień temu poznałam 75-letniego Larsa Jonssona i jego żonę Ingrid. Pobrali się 35 lat temu i przeżyli razem szczęśliwe, spełnione życie. Lars choruje na demencję.

Co trzy sekundy ktoś zapada na demencję ― schorzenie, przez które starsi ludzie stają się niesprawni i zależni od innych, które okrada ich z własnej pamięci i możliwości trzeźwej oceny rzeczywistości. To przytłaczające i frustrujące nie tylko dla samych chorych, ale również dla ich bliskich. Ingrid było bardzo trudno, gdy okazało się, że jej mąż zaczął mieć problemy z przywoływaniem wspomnień, które wspólnie tworzyli przez całe życie.

Poznaliśmy Larsa i Ingrid, kiedy pojawili się u nas jako testerzy urządzenia, które opracowaliśmy po to, by poprawić jakość życia pacjentów chorych na demencję. Nosi nazwę BikeAround i składa się z roweru stacjonarnego połączonego z Google Street View, które wyświetla się na dużym ekranie umieszczonym przed pedałującą osobą. Urządzenie pozwala pacjentom na wyprawy do miejsc, które znają z przeszłości ― dzięki niemu mogą udać się na wirtualną przejażdżkę po ścieżkach pamięci. Kiedy Lars zajął miejsce w siodełku, Ingrid zaproponowała, byśmy zabrali go do miasta i kościoła, w którym wzięli ślub. Gdy budynek pojawił się przed Larsem, jego twarz aż zajaśniała radością. Także Ingrid rozpromieniła się, kiedy stało się jasne, że jej mąż bez wątpienia pamięta to miejsce.

Prace nad systemem BikeAround ― które obecnie jest własnością Camanio Care, firmy z sektora opieki zdrowotnej ― rozpoczęły się w 2010 r. w Centrum Technologii Zdrowia w Halland (Szwecja). Prowadząc badania nad demencją dostrzegliśmy, że chorzy mieli różny poziom dostępu do aktywności fizycznej w zależności od swojego miejsca zamieszkania. Ponieważ pacjentom z demencją często zaleca się ruch, który działa korzystnie zarówno na zdrowie fizyczne, jak i psychiczne, stało się to dla nas istotną kwestią. Chcieliśmy znaleźć sposób na zmotywowanie starszych osób z demencją do większej aktywności fizycznej uprawianej w bezpiecznych warunkach.
Chory na demencję Bengt i jego żona Laila testują system BikeAround.

Nasze najsilniejsze wspomnienia są ściśle związane z miejscami. To nie przypadek: kiedy myślimy o jakimkolwiek ważnym wspomnieniu czy wydarzeniu z przeszłości, to pierwsze pytanie, jakie sobie zadajemy, często brzmi „Gdzie to się wydarzyło?”. BikeAround wykorzystuje to, łącząc stymulację fizyczną i psychiczną: pozwala pacjentom pedałować po rozpoznawalnych dla nich miejscach dzięki wykorzystaniu zdjęć Street View. Naukowcy uważają, że taki rodzaj połączenia sprawia, że mózg wytwarza dopaminę, co na głębokim poziomie może wpłynąć na zarządzanie pamięcią u chorych.
Bengt Ivarsson testuje rower stacjonarny połączony z Google Street View, dzięki któremu chorzy na demencję mogą odbyć wirtualną podróż do miejsc, które kiedyś zapisały się w ich pamięci.

Bengt Ivarsson testuje rower stacjonarny połączony z Google Street View, dzięki któremu chorzy na demencję mogą odbyć wirtualną podróż do miejsc, które kiedyś zapisały się w ich pamięci.
Dziś jest Światowy Dzień Choroby Alzheimera ― czas, gdy ludzie i organizacje z całego świata dokładają starań, by zwiększyć poziom świadomości o tej nieuleczalnej chorobie. Badacze na całym świecie próbują znaleźć nowe sposoby na podniesienie jakości życia ludzi dotkniętych Alzheimerem. Doświadczenie Larsa i wielu innych dowodzi, że udało nam się opracować produkt, który nie tylko ma korzystny wpływ na zdrowie, ale także jest źródłem pozytywnych uczuć i łączy ludzi. Narzędzie BikeAround często wywołuje u pacjentów taką fascynację ― i przynosi im taką ulgę w chorobie ― że nie chcą zsiadać z roweru. Ponownie widzą okolicę, w której dorastali. Parki, gdzie bawili się jako dzieci. Nadmorskie miejscowości, do których jeździli na wakacje z rodziną. Wracają do nich wspomnienia i znów czują się wolni.

Zawsze uważałam cyfryzację i nowe technologie za katalizator, który może otworzyć świat nie tylko przed zaawansowanymi użytkownikami, ale i osobami starszymi, często wykluczonymi cyfrowo. Czerpiemy ogromną satysfakcję z tego, że znaleźliśmy sposób na to, by nieść radość wielu ludziom chorym na demencję, a także ich krewnym. Ale bardzo cieszy mnie też, że BikeAround jest tylko jednym z przykładów na to, jak przy pomocy technologii można wywrzeć realny wpływ na ludzkie życie. Jeśli spojrzymy w przyszłość i puścimy wodze wyobraźni, to możliwości pomocy innym są nieograniczone.

Anne-Christine Hertz, Manager w Centrum Technologii Zdrowia w Halland (Szwecja)