Najważniejszym celem ustawy STIR jest ograniczenie luki w podatku VAT. Luka ta jest spowodowana wyłudzeniami skarbowymi dokonywanymi najczęściej przez zorganizowane grupy przestępcze. Następuje to poprzez generowanie sztucznych tzw. transakcji karuzelowych za pomocą transferów pieniężnych na rachunkach bankowych. Faktycznym celem tych transakcji jest wyłudzenie podatku w postaci nienależnego zwrotu VAT, co powoduje znaczne straty Skarbu Państwa.

Nowoczesna analiza sektorowa
Ustawa STIR przewiduje stopniowe uruchomienie systemu analizy i przekazywania informacji w celu zapobiegania wyłudzeniom skarbowym. Na podstawie przepisów wprowadzonych tą ustawą Szef Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) będzie otrzymywał informacje o rachunkach podmiotów kwalifikowanych w rozumieniu ustawy STIR (tj. innych niż rachunki osób fizycznych, służące do celów prywatnych), a także o wszystkich transakcjach tych podmiotów dokonywanych za pośrednictwem objętych tym systemem rachunków bankowych lub rachunków spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (SKOK). W oparciu o te informacje system informatyczny Szefa KAS będzie dokonywał analizy ryzyka wystąpienia wyłudzenia skarbowego. Wszystkie informacje będą przesyłane automatycznie i elektronicznie za pośrednictwem izby rozliczeniowej.

Podstawowe skutki ustawy
Niezwłoczna analiza ryzyka Szefa KAS przy pomocy nowoczesnych narzędzi informatycznych umożliwi szybką reakcję organów KAS. Przewidziana przez ustawę STIR blokada rachunku podmiotu kwalifikowanego zapobiegnie transferom środków pochodzącym z wyłudzeń. Blokada rachunku będzie możliwa na 72 godz. z opcją przedłużenia o 3 miesiące, po spełnieniu ściśle określonych warunków. Powyższe nie dotyczy rachunków bankowych osób fizycznych, służących do ich prywatnych rozliczeń. Dokładna i kompleksowa analiza pozwoli ponadto na zminimalizowanie ryzyka niechcianych konsekwencji dla uczciwych przedsiębiorców.

Efektem prewencyjnego oddziaływania wprowadzanego systemu analizy ryzyka i możliwości szybkiej reakcji organów skarbowych powinno być istotne ograniczenie wyłudzeń skarbowych, poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej dla wszystkich podatników poprzez przywrócenie uczciwej konkurencji na rynku oraz umocnienie pewności prawa w wyniku upublicznienia informacji o zarejestrowanych i wykreślonych podatnikach VAT.

Wykazy podmiotów niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT
Ministerstwo Finansów udostępniło wykazy podmiotów niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT. Ich publikacja jest pierwszym istotnym elementem wchodzących w życie zmian wynikających z ustawy STIR. Wykazy zawierają informacje przydatne dla uczciwych podatników VAT.

Możliwość wyszukania informacji na temat podmiotów niezarejestrowanych, wykreślonych lub przywróconych do rejestru VAT ułatwi ocenę i umożliwi weryfikację rzetelności aktualnych i potencjalnych kontrahentów. Praktyka pokazuje, że także rzetelni podatnicy mogą stać się ofiarami oszustów podatkowych. Dostęp do informacji publikowanych w wykazach zminimalizuje ryzyko nieświadomego udziału w karuzelach VAT. Jest to istotne wsparcie dla przedsiębiorców w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych.

Wykazy zawierają listy podmiotów:
dla których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji (zgodnie z art. 96 ust. 4a),
które zostały wykreślone przez naczelnika urzędu skarbowego z rejestru jako podatnicy VAT (zgodnie z art. 96 ust. 9 albo 9a),
których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona (zgodnie z art. 96 ust. 9h-j).
Informacje w wykazach można wyszukiwać według numeru NIP lub fragmentu nazwy wyszukiwanego podmiotu.
Wyszukiwarka podmiotów niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT znajduje się na stronie Biuletynu Informacji Publicznej MF.

Ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych tzw. ustawa STIR weszła w życie 13 stycznia 2018 r.

Małgorzata Brzoza
Rzecznik prasowy
Izby Administracji Skarbowej
w Szczecinie