Kluczowe wnioski:
• Do 56% (65% w 2017 roku) spadł odsetek MŚP wyrażających zaniepokojenie stanem globalnej gospodarki. Niemniej, tylko 20% ankietowanych firm uważa, że​​ gospodarka światowa osiąga dobre wyniki (w porównaniu do 30% w 2017).
• Trzy największe zagrożenia dla globalnego wzrostu gospodarczego w 2019 r. to sytuacja polityczna w USA (42% ankietowanych), Brexit (35%) oraz rosnące koszty surowców (23%)
• 53% polskich MŚP spodziewa się wzrostu sprzedaży w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Dla całej, globalnej grupy firm MŚP było to odpowiednio tylko 46% ankietowanych firm, które spodziewają się wzrostu sprzedaży.
• Największymi wyzwaniami, na najbliższe 12 miesięcy, przed którymi stoją polskie, jak również zagraniczne przedsiębiorstwa są rosnące koszty ogólne. Wśród polskich MŚP wskazało je 68% firm, zaś w całej grupie ankietowanych – 42%.
• Wahania kursów walutowych pozostają najbardziej znaczącym wyzwaniem dla wszystkich MŚP, które prowadzą handel międzynarodowy (18%).
• 30% badanych MŚP w ciągu ostatniego roku miało problemy z odzyskaniem swoich należności. 51% polskich MŚP wskazało, że w efekcie negatywnie wpłynęło to na ich zyski i w efekcie wzrost.
• 1 na 3 MŚP uważa, że ​​finansowanie jest łatwo dostępne w wysokim stopniu. Dla Polski oznacza to spadek z 41% takich ocen w 2017 roku.
• 25% polskich MŚP prawdopodobnie wystąpi o finansowanie zewnętrzne w ciągu najbliższych 12 miesięcy. W badaniu ogólnym było to tylko wszystkich 15% MŚP.

UMIARKOWANE NASTROJE WŚRÓD PRZEDSIĘBIORCÓW
Polskie MŚP odnotowały wzmożoną sprzedaż w okresie ostatnich 12 miesięcy, przy czym 44% ankietowanych firm odnotowało wzrost, a 96% zidentyfikowało możliwości wzrostu. 53% z nich oczekuje, że sprzedaż wzrośnie w ciągu następnych 12 miesięcy, głównie poprzez zwiększenie liczby nowych klientów. To trzeci wynik wśród wszystkich badanych krajów i więcej niż wynosi średnia ogólnoświatowa, gdzie mniej niż połowa ankietowanych MŚP (46%) spodziewa się wzrostu sprzedaży, co odzwierciedla spadek optymizmu odnośnie międzynarodowej wymiany handlowej. Najbardziej ufne, co do wzrostu poziomu sprzedaży są małe i średnie firmy w USA - 64% firm. Na drugim miejscu są firmy holenderskie – 56% z nich deklaruje wzrostu sprzedaży, niewiele więcej niż w Polsce. Najmniej optymistyczne są MŚP w Hongkongu – tylko 30% z nich patrzy w przyszłość z optymizmem.

Rosnące koszty (68%) to obecnie największe wyzwanie dla polskich MŚP. Co więcej, aż 61% z nich spodziewa się, że będzie to także największe wyzwanie w następnych 12 miesiącach. Blisko połowa (46%) ankietowanych polskich firm wskazuje, iż otrzymanie w terminie zapłaty od klientów pozostaje w 2019 r. największym wyzwaniem i zagrożeniem dla ich przepływów pieniężnych. Dla wszystkich regionów, największymi wyzwaniami stojącymi obecnie przed MŚP są także rosnące koszty (42%), ale również regulacje prawne i biurokracja (36%) oraz przepływ środków pieniężnych (32%). Nieznacznie różni się to z wynikami zaobserwowanymi w 2017 roku, kiedy to największym problemem był brak wykwalifikowanego personelu (49%), a w następnej kolejności koszty (48%) oraz biurokracja rządowa (44%). W przypadku firm prowadzących handel międzynarodowy największym wyzwaniem są wahania kursów walutowych, co wskazało 18% firm (20% w 2017 roku), następnie biurokracja (15%) oraz brak sieci biznesowej (9%). Kraje prezentujące największe możliwości dla eksporterów to USA, Chiny i Niemcy.

– W ostatnim opracowaniu Euler Hermes wykazał, że marże zysku dla polskich MŚP rzeczywiście spadały od 2016 r., główne z powodu zwiększonych jednostkowych kosztów pracy. Należy także zauważyć, że optymizm wyrażony przez MŚP w tym badaniu nie został odzwierciedlony w innych badaniach. Na przykład, badanie wskaźnika PMI dla przemysłu przeprowadzone przez IHS Markit wykazało, że utrzymywał się on poziomie poniżej 50,0 punktów od listopada 2018 r. i osiągnął najniższą wartość od ponad sześciu lat wynoszącą 47,4 punktu w lipcu 2019 r., odzwierciedlając fakt, że większość kierowników ds. zaopatrzenia w sektorze przemysłowym ma względnie pesymistyczne nastawienie wobec obecnej i przyszłej sytuacji swoich przedsiębiorstw – wskazuje Mandfred Stamer, starszy ekonomista ds. Europy i Bliskiego Wschodu, Euler Hermes.

Odsetek badanych MŚP, które doświadczyły nieściągalnych długów pozostał zasadniczo taki sam (30% w 2019 r. w porównaniu z 35% w 2017 r.). MŚP w Belgii (40%), Republice Czeskiej (38%) i Republice Słowackiej (37%) są bardziej narażone na nieściągalne należności. Spośród MŚP, które zgłosiły nieściągalne zadłużenie, ponad dwie piąte (44%) stwierdziło, że wpłynęło ono na ich wzrost/zyski. Dla Polski wskaźnik ten wyniósł 51%.

Odsetek polskich MŚP, które uważają, że dostęp do finansowania jest doskonały lub dobry, spadł z 41% w 2017 r. do 29% w 2019 r. Ponownie polskie przedsiębiorstwa wymieniały słaby rating kredytowy i historię (26%) jako główny powód odmów (48% w 2017 r.). Wynik jest tożsamy z badaniem całościowym, gdzie tylko 30% firm uważa, że dostęp do finansowania jest doskonały lub dobry. Najwyższy odsetek firm jest w Stanach Zjednoczonych (43%), w Belgii (39%), Kanadzie i Singapurze (po 38%). Najwyższy procent firm, które uznaje, że dostęp do finansowania jest slaby odnotowano na Słowacji (34%), we Francji (33%) i w Irlandii (33%). Główna przyczyna to wymagana dokumentacja (48%) i wysokie stopy procentowe (40%).

W połowie przypadków (52%) polskie MŚP są samodzielne finansowo. Jednak 25% firm prawdopodobnie wystąpi o finansowanie zewnętrzne. W badaniu ogólnym odsetek ten wyniósł 15%, przy czym będzie to tylko 6% niemieckich i holenderskich MŚP.
– Polski realny PKB wzrósł o 5,1% w 2018 r. Najwyższy od 2007 r. wzrost gospodarczy był napędzany głównie przez popyt wewnętrzny - wydatki konsumenckie i publiczne, a także inwestycje. Gospodarka nieco zwolniła w pierwszej połowie 2019 r., a Euler Hermes oczekuje, że wzrost dla całego roku osiągnie poziom około 4% – dodaje Mandfred Stamer.

BĄDŹ CIERPLIWY, ALE I GŁODNY WYZWAŃ
Umiarkowane i wyważone nastroje wśród przedsiębiorców nie powinny dziwić, bowiem żyjemy w czasach, gdy ryzyko polityczne i niepewność handlowa stają się normą.

W gospodarce rynkowej ręcznie sterowanej, jeden ruch liderów politycznych, niosący za sobą konsekwencje wahań kursów walut oraz nowe przeszkody prawne mogą całkowicie wywrócić biznes. W obliczu wzmożonego zapału do protekcjonizmu na świecie i szybko zmieniających się warunków finansowych należy być cierpliwym, ale i otartym do stawiania czoła nowym wyzwaniom. Ludovic Subran Główny Ekonomista, Allianz i Euler Hermes, radzi: – Gromadź nowe informacje i bądź otwarty na nowe pomysły i strategie, by z powodzeniem móc przenieść swoją działalność w nowe geograficznie regiony i na nowe rynki zbytu. Przy tym bądź zwinny, by z pewnością siebie stawić czoła bezprecedensowym sytuacjom. Nie popadaj w pesymizm, ale badaj, ucz się i staraj się korzystać z szans. W czasach niepewności zaufaj profesjonalnym usługodawcom i doskonałym praktykom w zakresie zarządzania finansami, którzy wesprą Cię w przezwyciężeniu nieprzewidzianych sytuacji.

Artur Niewrzędowski
Partner Zarządzający