POGODA

Reklama


Wydarzenia

Dr Józef Pluciñski • Poniedzia³ek [28.02.2011, 00:49:05] • ¦winouj¶cie

Motocyklowe ¦winouj¶cie

Motocyklowe ¦winouj¶cie

Pami±tkowa plakieta motocyklowego crossu w ¦winouj¶ciu, 1926 r.(fot. Archiwum autora )

Wieloletnie zainteresowanie dziejami naszego miasta i zwi±zane z tym szperania w archiwach oraz kontakty z innymi mi³o¶nikami historii, owocuje nieraz niezmiernie ciekawymi odkryciami. Przed kilku laty zainteresowa³a mnie dos³ownie jednozdaniowa informacja o budowanych w ¦winouj¶ciu motocyklach.

Przez wiele lat, przy ka¿dej okazji ³owi³em nawet drobne informacje dotycz±ce tego tematu, pod lupê bra³em zdjêcia, szukaj±c informacji fotograficznych. W efekcie pouk³ada³y siê te odpryski w ciekawy przyczynek do dziejów miasta i motoryzacji, który chcê czytelnikom zaprezentowaæ. Jak zawsze, nieco podk³adu historycznego.

Po I wojnie ¶wiatowej, ¦winouj¶cie do¶æ szybko otrz±sa³o siê z uci±¿liwo¶ci wojennych, staraj±c siê o przywrócenie pozycji czo³owego w Niemczech nadmorskiego kurortu. Po do¶wiadczeniach lat przedwojennych, zdawano sobie sprawê, ¿e dla osi±gniêcia tej pozycji sam nadmorski piasek i uroda pla¿y nie wystarcz±, ¿e go¶ciom, szczególnie tym zamo¿nym, nale¿y proponowaæ co¶ wiêcej. Takim magnesem by³a m.in. mo¿liwo¶æ uprawiania sportu i ogl±dania imprez sportowych. Do najbardziej widowiskowych, a bardzo popularnych, nale¿a³ wówczas tenis, zawody hippiczne, ¿eglarstwo i wówczas nowo¶æ - siê sport motocyklowy. W ten sposób w pocz±tkach lat 20-ych ubieg³ego wieku ¦winouj¶cie by³o jednym z licz±cych siê o¶rodków uprawiania sportu motorowego.

Jak zawsze, za ka¿dym dzia³aniem kryje siê pasja i dzia³anie ludzi. Owa motoryzacyjna kariera miasta zwi±zana by³a bez w±tpienia z faktem zamieszkania tu dwóch m³odych, bardzo zdolnych a rzutkich in¿ynierów mechaników, nosz±cych nazwiska Markardt i Winter. Ci dwaj m³odzi ludzi, wspólnie za³o¿yli wytwórniê rowerów i motocykli, które zreszt± sami konstruowali. Konstrukcja motocykla, bardzo jak na owe lata udana, nosi³a nazwê „MAWI” stanowi±c± skrót nazwisk swych konstruktorów.

Motocyklowe ¦winouj¶cie

Reklama ¶winoujskiej wytwórni motocykli MAWI zamieszczona w dzienniku „Swinmünder Zeitung” z 1924 r.(fot. Archiwum autora )

Pierwsze egzemplarze to by³y w gruncie rzeczy rowery z dodatkowym napêdem. Maszyny, które okre¶liæ mo¿emy mianem lekkiego motocykla, no mo¿e motoroweru, zbudowano oko³o 1922 roku. By³y one, jak na owe czasy bardzo nowoczesne, napêdzane jednocylindrowym dwusuwowym silnikiem o pojemno¶ci skokowej ok. 150 ccm, i mocy 1,5 KM. Dwuosobowy motocykl posiada³ mocn± ramê typu rowerowego z doln± belk± okalaj±c± silnik, zbiornik paliwa podwieszony pod ram± i pasowy napêd tylnego ko³a. Posiada³ te¿ sprzêg³o specjalnej konstrukcji, ze zdawczym ko³em pasowym o zmiennej ¶rednicy, bêd±ce namiastk± skrzyni biegów. By³ to wiêc ju¿ pojazd, który ¶mia³o mo¿na by³o nazwaæ motocyklem. Wytworzono ich mo¿e kilkaset zaledwie sztuk, a warsztat, w którym cha³upnicz± metod± tego dokonano, mie¶ci³ siê tu¿ przy dawnej odlewni na ulicy Karsiborskiej.

Motocyklowe ¦winouj¶cie

Wytworzony w ¦winouj¶ciu motocykl MAWI na zdjêciu z 1929 roku.(fot. Archiwum autora )

Zachowany, byæ mo¿e jedyny egzemplarz motocykla MAWI, mia³em okazjê ogl±daæ w pracowni konserwacyjnej Muzeum Techniki w Berlinie, przed kilkunastu laty. Pokazany mi wtedy egzemplarz, by³ w op³akanym zaiste stanie i szczerze mówi±c pokazuj±cy mi go pracownik muzeum, nie do koñca by³ przekonany, czy jest to faktycznie motocykl rodem ze ¦winouj¶cia, czy z wytwórni DKW. W warsztacie MAWI, wytwarzano te¿ w³asnej konstrukcji rowery.

Ale nie tylko konstruowanie i produkcja motocykli, by³a ich pasj±. Konstruktorzy, przy wspó³udziale kilku miejscowych fanatyków motocykli, stali siê organizatorami miejscowego zwi±zku motocyklistów, a tak¿e naturalnie pierwszych rajdów i crossów. Od tego ju¿ by³a bliska droga do podjêcia siê przez ¦winouj¶cie organizacji imprezy ciekawszej, a mianowicie Miêdzynarodowego Wy¶cigu Motorowego nazywanego w skrócie Pucharem Kurortów. Pierwsze zawody rozegrane zosta³y w 1924 r., przy udziale oko³o 120 zawodników ze wszystkich niemal pañstw nadba³tyckich. Krótka informacja o trasie owego crossu. Start nastêpowa³ przy obecnym przej¶ciu granicznym na Ahlbeck potem trasa prowadzi³a w kierunku na Zirchow, Garz i znów w kierunku ¦winouj¶cia.

Po przejechaniu przez obecn± Grunwaldzk±, Konstytucji 3 Maja i Wojska Polskiego nastêpowa³o zamkniecie pêtli licz±cej oko³o 17 km. Ca³y cross zamyka³ siê piêciokrotnym przejechaniem owej trasy.

Motocyklowe ¦winouj¶cie

Start do motocrossu w 1926 roku. (fot. Archiwum autora )

Impreza ¶ci±ga³a du¿± liczbê mi³o¶ników tej nowej wówczas a bardzo widowiskowej dyscypliny. Wzd³u¿ ca³ej trasy ustawia³o siê tysi±ce widzów. Na impreze ¶cigali do ¦winouj¶cia nawet tak znakomici mi³o¶nicy tego sportu jak ksi±¿ê Zygmunt Pruski oficjalny nastêpca tronu nie istniej±cego ju¿ wówczas Cesarstwa Niemieckiego. Oczywi¶cie, jego obecno¶æ przysparza³a imprezie splendoru i stanowi³a magnes dla setek snobów z ca³ych Niemiec. Ów wy¶cig motorowy w ¦winouj¶ciu rozgrywano do 1926 r.

Motocyklowe ¦winouj¶cie

Medal wybity w 1925 r. dla upamiêtnienia motocrossu w 1925 r. (fot. Archiwum autora )

Tak pomy¶lnie rozwijaj±ca siê produkcja motocykli jak i crossowa kariera miasta przerwana zosta³a gwa³townie. W czasie rozgrywanych w 1926 roku zawodów motocyklowych zgin±³ wspomniany konstruktor motocykli i jeden z animatorów imprezy Markardt. W rok po jego ¶mierci imprezê przeniesiono do Ko³obrzegu, ale tam nie przyjê³a siê i mo¿na powiedzieæ, ¿e zgas³a. Wytwórnia MAWI przesta³a równie¿ istnieæ. Rozwój du¿ych, fabrycznych wytwórni motocykli DKW czy NSU z sieci± sprzeda¿y, marketingiem i serwisem na terenie ca³ych Niemiec nie da³ szans utrzymania siê ma³ej wytwórni motocykli.

Motocyklowe ¦winouj¶cie

Parada w 100 – lecie ¶winoujskiego uzdrowiska, 1924 r.(fot. Archiwum autora )

Ówczesna wytwórnia motocykli by³a przedmiotem dumy mieszkañców. Dano temu wyraz podczas wielkiej parady zorganizowanej w ¦winouj¶ciu w 1924 r. w setn± rocznicê powstania uzdrowiska. Na wozie ci±gnionym przez konia pokazywano jak to na burcie napis g³osi³ wytwory „ Najm³odszego przemys³u ¦winouj¶cia” a mianowicie rower i motocykl z wytwórni MAWI.

¼ród³o: www.iswinoujscie.pl


komentarzy: 28, skomentuj, drukuj, udostêpnij

Twoim Zdaniem

Dodaj Komentarz

Dodaj±c komentarz akceptujesz
Regulamin oraz Politykê prywatno¶ci.

Zauwa¿y³e¶ b³±d lub komentarz niezgodny z regulaminem?
 
Ogl±dasz 1-25 z 28

Go¶æ • Niedziela [06.03.2011, 20:02:27] • [IP: 92.42.112.***]

ha ha ha ha ha ha ha...

Go¶æ • Niedziela [06.03.2011, 20:01:27] • [IP: 87.207.175.***]

Mieszkam daleko ale urodzi³em siê i wychowa³em w tym mie¶cie. Z niecierpliwo¶ci± czekam na taki projekt !

Go¶æ • Niedziela [06.03.2011, 14:30:03] • [IP: 80.245.180.**]

z checia przylacze sie do projektu - Stare Swinoujscie..

SGM • Sobota [05.03.2011, 20:22:40] • [IP: 80.245.182.***]

Ok dziêkuje zapisa³em

J. Pluciñski • Sobota [05.03.2011, 16:58:57] • [IP: 80.245.191.***]

Do Pana SGM. Mój adres to: ajax13@uznam.net.pl Dziêkujê za gotowo¶æ w³±czenia sie w bardzo dobry projekt. Pozdrawiam. J.P.

Go¶æ • Sobota [05.03.2011, 16:41:45] • [IP: 80.54.123.**]

wspanialy artykul

SGM • Sobota [05.03.2011, 12:07:57] • [IP: 80.245.182.***]

Panie Józefie mo¿na, maila do Pana prosiæ chcia³em podes³aæ kilka koncepcji odno¶nie zrobienia stronki (portalu) Stare ¦winouj¶cie. Pozdrawiam wszystkich pasjonatów ¦-cia !!

Go¶æ • Sobota [05.03.2011, 09:54:50] • [IP: 95.129.226.**]

Dziêkujey Panie Józefie.

Go¶æ • Pi±tek [04.03.2011, 15:09:52] • [IP: 88.156.233.***]

miodzio Panie Józefie..miodzio!

Go¶æ • Czwartek [03.03.2011, 21:03:08] • [IP: 80.55.147.**]

Dobra lekcja historii pozdrawiam Pana Pluciñskiego

Go¶æ • Czwartek [03.03.2011, 14:34:53] • [IP: 188.33.23.***]

Zmieni sie Prezydent bedzie innaczej. Narazie trzeba czekaæ a¿ zdech... Mo¿e bed± lepsze czasy

Go¶æ • ¦roda [02.03.2011, 09:26:47] • [IP: 92.42.113.***]

Pamiêtam ten wy¶cig na ul.¯eromskiego-Sienkiewicza. Szkoda, ¿e nie ma po nim ¿adnych fotek. Ale to by³y czasy " z³ej komuny". Teraz to mamy imprezy. Namioty z browarem i Karuzlê Cooltury

Go¶æ • ¦roda [02.03.2011, 07:43:35] • [IP: 92.42.117.**]

To nie kwestia teraz - kiedy¶. Wówczas motocykle by³y powszechniejsze i produkowane w wielu malutki zak³adzikach. W ¦winouj¶ciu by³y dwa zak³ady sk³adaj±ce motory, ale ju¿ w Szczecinie takich zak³adów by³o ponad 10. Wiêkszo¶æ pad³a w latach 30., kiedy rynek zdominowali duzi producenci - NSU, DKW, BMW itp, a upadek ma³ych przyspieszy³ Wielki Kryzys.

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 23:10:13] • [IP: 217.97.193.***]

a teraz?? ------nic siê nie op³aca!! :-) :-))

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 18:20:35] • [IP: 92.42.117.**]

Tu jest, chyba jedyny dostêpny w sieci, rysunek motocykla Rupp: nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Rupp_500_cc_193
1.jpg

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 18:12:40] • [IP: 92.42.117.**]

Piêkny artyku³, ale nie pe³ny. MAWI produkowa³a nie motocykle a motorowery i tak te¿ klasyfikowane je przed wojn±. By³a natomiast w ¦winouj¶ciu tak¿e fabryka która produkowa³a ju¿ prawdziwe motocykle i nazywa³a siê Rupp Motorrad AG, adres: Grüne Fläche, Swinemünde

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 16:55:13] • [IP: 88.156.235.***]

czyli tradycje motocyklowe mamy w naszym miescie dlugie :-)))

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 15:57:26] • [IP: 83.21.134.**]

do 234...By³a wtedy taka moda w¶ród motocyklistów Dodawano eteru i oleju rycynowego st±d ten zapach, niektórzy zdejmowali t³umiki a to w dwu taktach nic nie dawa³o bo t³umik stanowi tz. rezonator i poza ha³asem tylko zmniejsza moc i zwiêksza zu¿ycie paliwa. Przy cztero taktach to minimalnie zwiêksza moc.Mam nadziejê ¿e wyja¶ni³em sk±d ten zapach.

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 15:13:12] • [IP: 64.12.117.**]

W latach 70 krecono film wojenny na ul.Kollataja robili go ludzie ze Swinoujscia amatorzy pamietam motory niemieckie i polskie Junaki a na nich Niemcy zdobywali kiosk Pana Krzyka

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 14:02:48] • [IP: 88.156.234.***]

W pierwszej po³owie 60 lat na ul.¯eromskiego-Sienkiewicza by³ organizowany wy¶cig motocyklowy.Co¶ wspania³ego! Nie wiem na jakim paliwie wtedy jezdzili ale zapach spalin by³ fenomenalny.¦cigali siê na Junakach, by³y 2 b. g³o¶ne skutery czeskie i jakie¶ inne marki. By³em wtedy ma³ym ch³opcem i tyle pamiêtam.

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 09:11:01] • [IP: 93.94.184.**]

SUPER ARTYKU£ bardzo interesuj±cy, pamiêtam jak w ¦winouj¶ciu by³y zloty motocyklowe na przeciwko promów bielik by³a du¿a polana i w³a¶nie tam nie pamiêtam dok³adnie czy zaczyna³y siê czy koñczy³y zreszt± w tedy by³em ma³ym ch³opcem frajda by³a niez³a, byæ mo¿e pan to pamiêta i opisze chêtnie poczyta³ bym na ten temat :-)

Go¶æ • Wtorek [01.03.2011, 08:04:49] • [IP: 80.245.180.**]

Jak zwykle bardzo ciekawy artyku³ P.Plucinskiego.Pozdrawiam Serdecznie.A czy co¶ moze wiadomo w sprawie strony www.stare swinoujscie ?

Andrzej • Poniedzia³ek [28.02.2011, 19:53:09] • [IP: 46.112.34.***]

Bardzo ¶wietny artyku³, zreszt± jak i inne dotycz±ce historii naszego miasta.Pozdrowienia dla autora.

Go¶æ • Poniedzia³ek [28.02.2011, 18:43:24] • [IP: 95.129.226.**]

Pozdrowiernia dla cz³onków Klubu Turystyki Motorowej BRYZA !

pancur • Poniedzia³ek [28.02.2011, 15:33:18] • [IP: 80.245.186.***]

Pozdrowienia dla pana Rados³awa Gajcy. Kiedy kolejny zlot Junaka w ¦winouj¶ciu?

Ogl±dasz 1-25 z 28
■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344 ■ Wiesz o czym¶ o czym my nie wiemy? Napisz! kontakt@iswinoujscie.pl lub wy¶lij mms na numer 602 657 344
■ Punkt zbiórki rzeczowej dla powodzian w sportowej MDK przy ul. Matejki 11 bêdzie dzia³a³ w dni robocze od 8.00 do 14.30 do 30 wrze¶nia 2024 r. W celu pozostawienia darów nale¿y najpierw zadzwoniæ pod nr telefonu 91 321 59 49. ■ AKTUALIZACJA KOMUNIKATU: Pañstwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w ¦winouj¶ciu potwierdzi³ przydatno¶æ wody do spo¿ycia z wodoci±gu „Granica-Wydrzany” na odcinku ul. Chrobrego obejmuj±cym budynki przy ul. Chrobrego 19, 21, 26 i 28 ■