iswinoujscie.pl • Czwartek [13.02.2020, 20:02:06] • Świnoujście
Tak było: O tym, jak prom stracił tytuł „profesora”
fot. Andrzej Ryfczyński / archiwum
Rok 1963. Minęło właśnie 10 lat eksploatacji parowego promu s/s Świnoujście. Do świnoujskiego portu z Gdańska przypływa prototypowy bajeczny prom pasażerski pod piękną nazwą „Profesor Filutek”. Tylko u nas: niepublikowane zdjęcia!
Idąc za ciosem i sugestiami naszych Czytelników, zaproponowałem redakcji iswinoujscie.pl cykl zdjęciowy pod tytułem “Tak było”. Zapowiada się długi serial, bo przez ponad pół wieku utrwaliłem na kliszach naprawdę dużo obrazów. Ponieważ nie jestem w stanie dokładnie wszystkiego opisać i zebrać z moich zasobów, pozwolę sobie na pewne skróty. Fotografie będą publikowane panoramiczne pomiędzy reklamami i wydarzeniami co dwa - trzy dni bez przerwy. Myślę, że może to zająć dwa, a może trzy, lata. Zrobię tyle, na ile wystarczy mi sił i czasu.
fot. Andrzej Ryfczyński / archiwum
Dzisiaj pokażę Wam dobrze znany nasz prom m/s Filutek, który był zbudowany w Gdańskiej Stoczni Rzecznej w Gdańsku-Stogach.
Jest rok 1963. Minęło właśnie 10 lat eksploatacji parowego promu s/s Świnoujście. Do portu w Świnoujściu z Gdańska przypłynął prototypowy bajeczny prom pasażerski pod piękną nazwą „Profesor Filutek”. Prom był w 100 procentach polskiej konstrukcji i z polskich materiałów. O tym promie już wcześniej pisaliśmy. A oto jeden z wpisów naszego Czytelnika, dotyczący tamtej publikacji: „Paski z przygodami profesora Filutka oraz jego pieska Filusia ukazywały się w tygodniku "Przekrój" w latach 1948-2003.
fot. Andrzej Ryfczyński / archiwum
W pierwszej księdze znalazło się 761 odcinków, w przygotowaniu są kolejne tomy. Jakiś felietonista tam się wyżywał, na różne sposoby z pewnych nieporadności ludzi z tytułem profesorskim." Większość czytelników „Przekroju” miała chyba jednak na ten temat inne zdanie. Profesor Filutek był bohaterem jednego z pierwszych polskich komiksów, autorstwa Zbigniewa Lengrena. „Profesor” nie oznaczał tu wcale tytułu naukowego - bohater komiksu był tylko emerytowanym nauczycielem. Komiks zaczął się od tego, że Profesor Filutek znajduje bezdomnego kundelka. Profesor zabiera pieska do domu. Psiak zostaje nazwany Filusiem. Imię wybrali- a jakże!- czytelnicy gazety w konkursie”.
fot. Andrzej Ryfczyński / archiwum
Nasz „Profesor Filutek” to już była inna historia. Prom pracowicie pływał po kanale przewożąc tysiące pasażerów. Wszystko szło dobrze, ale przyjechał jakiś ważny człowiek do Świnoujścia i narobił rabanu z powodu nazwy. Prom wycofano z eksploatacji. Zamalowano napis i w to miejsce małym drukiem wypisano mało wyszukaną nazwę „Prom nr 2”. My nazywaliśmy go po staremu. Rok później do „Profesora Filutka” dołączył drugi prom. Aż się prosiło, by nazwać go „Filusiem”. Nie popełniono już jednak tego błędu. Po kanale zaczął pływać „Fafik”.
fot. Andrzej Ryfczyński / archiwum
Ostatecznie jednak „Filutek” wrócił na wodę, tylko już bez „Profesora” w 1966 roku. W tym czasie po kanale pływał już „Fafik”. Z czasem oba statki zaczęto nazywać potocznie „fafikami”. Według mnie, bardziej odpowiednie byłoby nazywanie ich „filutkami”, bo przecież „Filutek” był pierwszy... Do Filutka i Fafika dołączyły jeszcze dwa promy: „Maryna” i „Irmina”.
fot. Andrzej Ryfczyński / archiwum
Jeszcze raz przywołam tutaj wpis naszego Czytelnika sprzed lat, dotyczący historycznego promu: „Postać Profesora Filutka występowała w starym, dobrym tygodniku" Prze-krój". Na ostatniej stronie Profesor Filutek mierzył się z socjalistyczną rzeczywistością. Dodam jeszcze, że tygodnik "Prze-krój" kupowany był spod lady, u zaprzyjaźnionej kioskarki, która odkładała prasę do tzw. teczki”. To były naprawdę inne czasy.
Andrzej Ryfczyński
źródło: www.iswinoujscie.pl
Pies to Fafik.
Odnosnie tytulu " profesor " to kiedys do kazdego nauczyciela sie zwracalo ' Panie Profesorze " lub ' Pani Profesor " i nie chodzilo tu o tytul naukowy ale o szacunek jakim sie dazylo swoich nauczycieli nie zaleznie czy sie dany przedmiot lubilo czy nie. Pozniej jednak weszla moda na amerykanizowanie wszystkiego co sie dalo na sile.
Prom portowy typu PP120. Łącznie zbudowano 12 jednostek, z czego 9 trafiło do Żeglugi Szczecińskiej. W Świnoujściu etatowo pływały: Filutek, Fafik i Maryna. Pozostałe, to: Magda, Jagna, Balbina, Olga, Regina i Irmina. Ta czwarta jednostka w Świnoujściu sezonowo się zmieniała, więc chyba przez lata przewinęły się tu wszystkie z tych sześciu, od Irminy począwszy, a na Reginie skończywszy, bo to ona pozostała, gdy utworzono Żeglugę Świnoujską. Żal, że ten niewątpliwy symbol Świnoujścia, zamiast być tu jednostką muzealną, sypie się w Dziwnowie. ..
Panie Andrzeju Prof. Filutek miał psa o imieniu FAFIK, a promu Irmina też nie było...
jaki kulva Filuś ?? Nie czytało sie Przekroju zpod lady tylko Trybunkie ?
21:34:33 Promy typu Filutek, wyposażone były w dwusuwowe silniki, bardzo awaryjne. Stąd te smugi dymu z siłowni.
Przy zwrotach przechylał się jak diabli, strach było pływać nim jak było pełno ludzi bo mógłby się wywrócić, szczególnie jak ludziska pchały się na górę a dół był pustawy.Zawsze jak mogłem to szedłem na Uznama, Wolina, Mielina czy Świnoujście na którym czuć było specyficzny zapach parowca.
Zmur powinien jak najszybciej po odnajdywać te promy i ściągnąć spowrotem. To powinna być wielką atrakcją historyczna Miasta. Bardziej efektywna niż jakiekolwiek inne mizerne działania promocyjne
Trzeba zrobić porządek z dilerem dopalaczy z Matejki 12
3 i 1/2 godziny pociągiem do szczecina. Do momentu zelektryfikowania.
Niesamowitym jest to, że tematem „Tak było”, można zmobilizować mieszkańców miasta do dyskusji. Młodzi, to też Świnoujście.
Do Gość • Czwartek [13.02.2020, 23:36:00] • [IP: 37.8.231.***]Co za tłuk a czy ciebie ktoś zmuszał do przeprawy tymi promami, mogłeś przecież przeskoczyć lub w pław, było by bezpieczniej, bez przechyłu i wywrotki...
Nie mogłem się doczekać dalszej części, i liczę na więcej
Pamiętam jak czasami te małe promy pływały prawie bokiem, bo tyle ludzi miał na pokładzie, a Pan cumowniczy nie mógł domykać drzwiczek i napór tłumu na niego był taki, że mało za burtę nie wypadł... Albo zimą ruskie holowniki rozkuwały ns z lodu, bo prom zamarzał w kry.
oczywiście, ze kiedyś zwracano się do nauczycieli, zwłaszcza w szkołach średnich " panie profesorze/pani profesor" , była to forma grzecznościowa nie mająca nic wspólnego z wykształceniem. Podobna sytuacja jest z lekarzami, do których zwracamy się " panie doktorze/ pani doktor " choć niewielu posiada doktorat. Wracając do Filutków taka ciekawostka, że w gwarze marynarskiej zwane były" baniakami", a promy czołowe typu Uznam" szufladami"
A potem nastały czasy żmura i wszystko się zesrało.
Silniki PUCK. Odpalane na korbę i kopciucha. A obok mała kotłownia węglowa.
Na ostatniej fotce od lewej jest kpt.Miluć. Miałem okazję pływać kolejno na wszystkich Baniakach.Zaczynałem od Filutka, którego wyremontowano w 1994r.Byłem jako st.marynarz, przez lata awansowałem do szypra I klasy i w 2007 roku przeszedłem na emeryturę.Piękne to były czasy w Żegludze.Pozdrawiam wszystkich Żeglugowców.
21:39:26] • [IP: 178.238.250.**]" niektórym idiotom wszystko się kojarzy z komuną-tu tylko dobry psychiatra pomoże " - Ten niedouk, który to wpisał, najwyraźniej nie kojarzy tych czarno-białych zdjęć z PRL-em! No oczywiście, wtedy rządzili wybitni kapitaliści, Gierek i Gomułka, zwracali oni właścicielom" znacjonalizowany" majątek jak fabryki, np.22 Lipca, dawniej E.Wedla, wyrzucali z bibliotek 45 tomów" Dzieł" Lenina, przywracali religię w szkołach, odkopywali spod bruku i chodników ciała zamordowanych strzałami w tył głowy antykomunistycznych bohaterów Polski jak rotmistrz Pilecki, pozwalali mówić oficjalnie o zbrodni katyńskiej, a Gierek oczywiście wymazał wpisany w połowie l.70 do Konstytucji (!!) zapis o sojuszu z ZSRR, wyprowadził Polskę z Układu Warszawskiego, zlikwidował w uczelniach osobne instytuty marksizmu-leninizmu, przywrócił pluralizm partyjny likwidując przewodnią rolę komunistycznej partii PZPR!. ..mów do mnie jeszcze, użyteczny idioto!
W Świnoujściu pływały na podmiance inne takie promy pasażerskie. Problem polegał na tym, że na tych statkach były zamontowane silniki żeliwne dwusuwowe" pucki" z kutrów rybackich. Odpalane były sprężonym powietrzem z butli. Dlatego te silniki pracowały bez przerwy. Kopciły miłosiernie ponieważ były chłodzone wodą zaburtową i ze względu na odkładanie się kamienia w silniku, temperatura nie mogła przekraczać 55 stopni Celsjusza. Po pewnym czasie postanowiono wymienić te silniki na nowsze i wtedy do Świnoujścia w zastępstwie przypływały dwie inne jednostki z portu w Szczecinie. Dlatego występują inne nazwy promów, ale Filutek i Fafik były do końca.
Najprościej krytykować że ktoś coś zrobił, zbudował a samemu nic nie robić albo wręcz niszczyć to co było zbudowane
Dla zainteresowanych tymi promami a podejrzewam że jest ich troszkę to w sieci jest opis dziejów wszystkich 12 szt tych promów na stronie naszbalttk.com Ciekawe rzeczy można się dowiedzieć to samo dotyczy całej białej floty jaka była w Świnoujściu, są opisane i roza weneneda i inne I to właśnie dzięki tym promom miasto istniało i w miarę skutecznie działało a jaka frajda była w lato gdy setki dzieciaków (wtedy) pływało tymi promami całymi dniami jako wycieczki po porcie. Jeden z nich był też skierowany do łączenia bezpośredniego z latarnia morską I na koniec ciekawostka, ostatni z nich Balbina aż do końca obsługiwał połączenie w stoczni Gryfia i chyba rok temu zszedł z długiej służby z tym że ta Balbina chyba nie pływała u nas A może ktoś pamięta jak milicja blokowała wejście na promy gdyż szukali kogoś a zdarzało się to co jakiś czas i dlatego u nas było względnie spokojnie gdyż np nie było kradzieży aut gdyż wystarczyło zgłosić w odpowiednie miejsce i była blokada właśnie na promach
w Szkołach zawodowych i srednich kazali zwracac sie do nauczycieli Pani Profesor a Grono nauczycielskie było podzielone na dwie grupy grupa która była czlonkami Komunistycznej PZPR i grupa bezpartyjnych nauczycieli a na stanowiska kierownicze były obsadzane tylko Komunistami a w wojsku kazali mówic obywatel a Komunisci zwracali sie do siebie np Towarzysz Pułkownik. major itd wojsko bronowało plażę a po nocy sprawdzali ilu ludzi uciekło z Komunistycznej Polski do morza na prom dokumenty sprawdzali żołnierze rosyjscy potem wojsko Polskie były postawione budki przy tych promach potem jak ktoś uciekał przez granicę to znowu wojsko stało przy promach i sprawdzali dokumenty Komunistyczna PZPR liczyła ponad 3 Mln Ludzi ale powstała 10 Mln Katolicka Solidarnosc aby nie doszło do Wojny Domowej Komuniści ogłosili Upadek Komunistycznej Polski i powstała Katolicka Polska I Dzisiaj to Wyborcy przy Głosowaniu decydują która Partia będzie przez 4 lata rządzic Naszym Krajem Niech Żyje Wolnośc i Swoboda i Dziewczyna Zaw
A propo, ten malkontent, któremu nic się nie podoba niech sobie spakuje walizki i wyp. … z tąd, gdzie mu będzie lepiej. Bo większość chwali sobie postępy, rozbudowę naszego miasta. Nawet część przemysłowa miasta budzi podziw znająca tematykę rozbudowy i przyszłości miasta. Rozwój miasta z podziałem na część turystyczną i przemysłową jest jak najbardziej wskazany." WARSZOWIANIN" masz 2 w jednym!! TURYSTA u siebie, i PRZEMYSŁOWIEC u siebie. Tylko płace krajowe nie są odpowiednie do poziomu życia na takim terenie. Ale to brocha naszych radnych, aby wprowadzili w końcu dla nas " kartę mieszkańca". Wiemy o co chodzi.
ktoś zna tych Panów z ostatniego zdjęcia?