Bardzo rozsądnie brzmi propozycja architekta Szymona Rozwałki, dotycząca planistycznej współpracy: „Jeszcze raz podkreślam konieczność wczesnego rozpoczęcia dialogu społecznego jako istotnego czynnika sukcesu planistycznego. Biorąc pod uwagę, że niemal na pewno uda nam się zorganizować publiczną wystawę projektów, mogłoby to stanowić znakomity punkt wyjścia do otwartej i merytorycznej debaty na temat kierunków rozwoju w/w obszaru. Tego rodzaju inicjatywa pozwoliłaby miastu na zapoczątkowanie dyskusji pozbawionej presji formalno-technicznej, co ułatwiłoby konstruktywną wymianę opinii pomiędzy władzami samorządowymi, mieszkańcami oraz projektantami planu.”

Kurator i tutor prezentowanego w ms44 przestrzennego projektu, architekt Szymon Rozwałka, tak zakreśla jego ramy:

"W 2022 roku nasze atelier na wydziale architektury Politechniki w Brnie (BUT) skupiło się na projektach dla dzielnicy nadmorskiej Świnoujścia. Tematem tamtego semestru była „Przestrzeń cyklicznej zmiany / Pomiędzy Junkspace a Naturą.” Zbadaliśmy ekspansję komercyjnej architektury śmieciowej, która coraz bardziej pochłania miasta i naturę – zjawisko widoczne niemal we wszystkich atrakcyjnych lokalizacjach, czy to w górach, na wybrzeżu, czy w historycznych centrach miast.

W letnim semestrze 2025r. rozszerzyliśmy koncepcję „Uczenie się od Świnoujścia” o temat „Pomiędzy infrastrukturą a naturą.” Skupiliśmy się na północno-wschodnim rejonie uznamskiej części miasta: terenie mariny Basenu Północnego i przyległych do niego obszarach, które rozciągają się dalej na północ, aż po zachodni falochron, gdzie cieśnina Świna wpływa do Morza Bałtyckiego. Studenci z wielkim zaangażowaniem pracowali nad najróżniejszymi tematami, za każdym razem starając się spojrzeć w nowy, nieszablonowy sposób nie tylko na przestrzeń i architekturę miasta, na jego relacje z rozległą infrastrukturą morską oraz z naturą, która staje się coraz bardziej zagrożona, ale także na Świnoujście od strony społecznej i socjalnej.

Z dużym wsparciem ze strony szczecińskiego Urzędu Morskiego, studenci prac licencjackich opracowali projekty nowego falochronu zachodniego – de facto symbolu Świnoujścia. Ważnego fragmentu miasta, który ze względu na swoją techniczną degradację, w najbliższych latach będzie musiał zostać wybudowany od nowa. Wyprzedzając nieuniknione, chcemy już teraz otworzyć publiczną dyskusję na ten temat. Radykalizm niektórych propozycji, naszym zdaniem, może pomóc nam wszystkim otworzyć się na zupełnie inne, nowatorskie wyobrażenie tego miejsca. To samo dotyczy terenu Basenu Północnego i całego tego obszaru, który stanowi wielkie wyzwanie urbanistyczne i architektoniczne, wymagające szerokiej publicznej debaty.

Podobnie jak w przypadku falochronu i „wiatraka”, również i tutaj, przy dużej wrażliwości, odwadze i wyobraźni, przyszłość może być wspaniała, ale bez nich, bez otwartej dyskusji, może być również tragiczna.

Wśród prezentowanych na wystawie projektów nie zabrakło również propozycji nowego rozwiązania problemu komunikacji w mieście, który z roku na rok staje się przykładem par excellence „zabijania” miasta indywidualną komunikacją samochodową. Z absolutnym zdziwieniem obserwujemy politykę miasta w tej kwestii, powtarzającą znane niemal wszystkim urbanistom świata błędy minionych dekad, które niczego nie rozwiązują, a jedynie potęgują problem. Propozycja kolejki linowej nie tylko staje się alternatywą zarówno dla samochodów i promów, ale także nową atrakcją turystyczną."

Serdeczne podziękowania kierujemy do Pani Janiny Rozwałkowej, architekta Pawła Wachnickiego oraz Pracowników Urzędu Morskiego w Szczecinie: dyrektora Wojciecha Zdanowicza, naczelnika Jacka Zawadzkiego, Pani Aleksandry Miklas oraz Pana Zbigniewa Nowaka. Największe podziękowania kierujemy do gospodarza niniejszej wystawy, Pana Andrzeja Pawełczyka, za pomoc i wsparcie jakich nam od lat udziela.

Wystawa prac semestralnych studentów Katedry
Projektowania Eksperymentalnego, Wydziału Architektury,
Uniwersytetu Technicznego w Brnie.
Galeria Sztuki Współczesnej ms44 | Świnoujście | ul. Armii Krajowej 13

„Pomiędzy infrastrukturą a naturą”
15.10.2025 | godzina 18.00 | wstęp wolny


Studio | Atelier Rozwałka
Tutor | Szymon Rozwałka
Studio addres | Department of Experimental Design
Faculty of Architecture University of Technology
Brno | Czech Republic
RO_AR architects | Brno | Czech Republic
Authors | Szymon Rozwałka
BP projects
Martin Drábek
Martin Kavan
Tereza Moravcová
Michaela Šimanská
Studio projects
Zora Bogárová
Anna Kabeláčová
Vít Šarišský
Holubová Jana
Kyselý Denis
Maksymova Sofiia
Vaňková Hana
Anastázie Mikešová
Bengisu Sagmaner
Adéla Ťupová
Anais Delporte
Paulina Miszczak
Karolina Supron