Obchody 70. rocznicy powstania 13. Dywizjonu Trałowców rozpoczęły się o godzinie 8.00 od podniesienia na okrętach dywizjonu wielkiej gali banderowej. Następnie marynarze, pracownicy wojska, rezerwiści oraz zaproszeni goście wzięli udział w apelu okolicznościowym upamiętniającym rocznicę utworzenia jednostki.

Rozpoczął się on o godz. 9.00 w gdyńskim Porcie Wojennym. Poza kadrą dywizjonu w obchodach uczestniczyli m.in. dowódcy jednostek 8. Flotylli Obrony Wybrzeża, byli marynarze dywizjonu czy przedstawiciele służb mundurowych. 8. Flotyllę Obrony Wybrzeża reprezentował jej dowódca kontradmirał Jarosław Zygmunt.

W czasie uroczystości, odczytano rozkazy okolicznościowe, podziękowano żołnierzom zawodowym, oraz pracownikom wojska za działalność w codziennej służbie, szkoleniu i pracy. Święto dywizjonu było okazją do wręczenia wyróżnień i odznaczeń. Dowódca 8.FOW kontradmirał Jarosław Zygmunt podkreślił znaczenie dywizjonu na arenie międzynarodowej, a także wkład jego marynarzy w bezpieczeństwo żeglugi w akwenie Morza Bałtyckiego. Dowódca dywizjonu kmdr por. Piotr Sikora docenił ludzi, którzy przez siedem dekad służyli i pracowali na rzecz dywizjonu. Apel tradycyjnie zakończyła defilada pododdziałów dywizjonu.

Bezpośrednio po uroczystościach w porcie, miało miejsce zorganizowane w Akademii Marynarki Wojennej seminarium okolicznościowe. Przedstawiciele dywizjonu oraz środowisk akademickich wygłosili referaty dotyczące zarówno historii i działalności sił 13. DTR jak i tematyki zwalczania zagrożeń na morzu.

Początek istnienia polskich sił trałowych datuje się na 1921 rok. Koniec I wojny światowej dał odrodzonej Polsce dostęp do morza. Odzyskany skrawek bałtyckiego wybrzeża był jednak pusty i bezbronny.

Potrzebą chwili było więc jak najszybsze zdobycie okrętów wojennych zdolnych do objęcia straży nad polskimi wodami, a także do szkolenia marynarskiej kadry. To właśnie w tym roku na pierwszych w Polskiej Marynarce Wojennej trałowcach podniesiono banderę wojenną co dało podwaliny do utworzenia sił przeciwminowych MW. Zakończenie II wojny światowej otworzyło następny rozdział w ich historii. 5 kwietnia 1946 r. na przyjętych od ZSRR 9 trałowcach typu BTSZCZ (T-301 "ALBATROS") podniesiono polską banderę wojenną. Ten dzień uważany jest do chwili obecnej za Święto 13. Dywizjonu Trałowców. Dwa lata później, 19 kwietnia 1948 roku do służby weszły 3 zakupione z amerykańskiego demobilu trałowce redowe typu „YMS” z drewnianymi kadłubami. Okręty te zostały zbudowane w stoczniach amerykańskich w latach 1942-43.
Po II wojnie światowej niezmiernie ważnym zadaniem dla rozwoju gospodarki morskiej było rozminowanie wód basenów portowych, torów wodnych prowadzących do portów oraz wód przybrzeżnych. Od lipca 1946 roku do prac związanych z oczyszczaniem z min wód terytorialnych przystąpiły polskie trałowce. Prace te prowadzone były aż do połowy lat siedemdziesiątych. W 1989 r. w strukturę organizacyjną dywizjonu weszła Grupa Płetwonurków – Minerów. 1 lipca 2006 roku dywizjon zmienił podporządkowanie organizacyjne przechodząc z helskiej 9.FOW do świnoujskiej 8.FOW, a 10 października 2006 r. nastąpiło przebazowanie dywizjonu z Helu do Portu Wojennego w Gdyni.

13. Dywizjon Trałowców jest oddziałem taktycznym 8. Flotylli Obrony Wybrzeża przeznaczonym do wykonywania zadań obrony przeciwminowej - trałowania, poszukiwania, wykrywania i niszczenia min, niszczenia zagród minowych oraz obrony przeciwminowej zespołów okrętów na przejściu morzem. Okręty dywizjonu stacjonują w Porcie Wojennym Gdynia. Ostatnie lata to okres intensywnej służby na morzu związanej z udziałem okrętów 13. Dywizjonu Trałowców w międzynarodowych ćwiczeniach na Morzu Bałtyckim i Morzu Północnym, takich jak "SANDY COAST", "PASSEX", "BALTOPS", "BLUE GAME", czy "OPEN SPIRIT". 4 listopada 2000 r. ORP "MEWA" jako pierwszy polski okręt został członkiem Stałego Zespołu Sił Obrony Przeciwminowej NATO MCM FORNORTH (obecnie SNMCMG1), który rocznie uczestniczy w około 10 ćwiczeniach NATO oraz kilkudziesięciu ćwiczeniach sił przeciwminowych. Dywizjonem dowodzi komandor porucznik Piotr Sikora.

rzecznik prasowy 8. FOW
kmdr ppor. Jacek KWIATKOWSKI
foto: Marcin Purman